The Last Poems Of Ovid - The Last Poems of Ovid Part 11
Library

The Last Poems of Ovid Part 11

hoc facit ut misero faueant adsintque Tomitae (haec quoniam tellus testificanda mihi est): illi me, quia uelle uident, discedere malunt; respectu cupiunt hic tamen esse sui. 100 nec mihi credideris: extant decreta quibus nos laudat et immunes publica cera facit; conueniens miseris quae quamquam gloria non sit, proxima dant nobis oppida munus idem.

nec pietas ignota mea est: uidet hospita terra 105 in nostra sacrum Caesaris esse domo.

97 hoc] hec _H_ quies animi _H2(gl)_ facit ut] facit et _BC_ facITVt _F2c_ faciunt _(F1)_ misero faueant adsintque] faueant assint miseroque _T_ adsintque] adsinque _Cac_ aDsintque _F2c_ absintque _(F1)_ 98 quoniam] _quid M2c in ras, incertum (ipsum?)_ mihi est]

michi _M_ 99 illi] ille _Iac_ malunt] malint _Heinsius_ 100 respectu ... sui] respectu ... suo _ML_ cupiunt] cupiant _Heinsius_ 101 nec] neu _Heinsius_ mihi] si _B2(gl?)_ 102 immunes] in munem _B_ publica] puplica _LP_ cera _BCMHILF2ul_ cura _T_ causa _F1F2ul(sic)_ terra _F2ul_ 103 quae _R. J. Tarrant_ haec _L, probante Heinsio_ et _BCMFHIT_ ea _Heinsius_ gloria] gratia _Heinsius_ sit _G_ est _CMFHILT quid B, non liquet_

stant pariter natusque pius coniunxque sacerdos, numina iam facto non leuiora deo, neu desit pars ulla domus, stat uterque nepotum, hic auiae lateri proximus, ille patris. 110 his ego do totiens cum ture precantia uerba, Eoo quotiens surgit ab orbe dies; tota (licet quaeras) hoc me non fingere dicet officii testis Pontica terra mei.

[Pontica me tellus, quantis hac possumus ora, 115 natalem ludis scit celebrare dei,]

nec minus hospitibus pietas est cognita talis, misit in has si quos longa Propontis aquas;

107 pariter _GBMFHILT_ pariterque _C_ coniunxque _GBCMpcFHILT_ natusque _Mac_ 108 iam ... non _GBCMFHLT_ non ... iam _I_ facto]

fato _G_ 109 neu] ne _BC_ 110 auiae _BCILM2ul_ liuie _M1FHTI2gl_ proximus] protimus [_sic_] _H1_ 112 surgit] fugit _M_ orbe] ore _H1_ _113-14 damnat Williams_ 113 licet] uelim _fort legendum_ hoc me non _BCT,Hac?_ hec me non _FHIL_ me numquam _M_ _115-16 damnat R. J. Tarrant_ 115 possumus] nos possumus _I_ ora] ara _B_ 116 dei] diem _HP_ 117 cognita] condita _F_ 118 longa] loga _M_

is quoque, quo laeuus fuerat sub praeside Pontus, audierit frater forsitan ista tuus. 120 fortuna est impar animo, talique libenter exiguas carpo munere pauper opes, nec uestris damus haec oculis, procul urbe remoti, contenti tacita sed pietate sumus; et tamen haec tangent aliquando Caesaris aures: 125 nil illum toto quod fit in orbe latet.

tu certe scis haec, superis ascite, uidesque, Caesar, ut est oculis subdita terra tuis;

119 is] hic _M1_ his _P_ laeuus fuerat _TF2ul_ letus fuerat _BC_ leuius fuerat _LP_ leuuus fuerat _M_ leuior fuerat _F1H_ fuerat letuus I 120 audierit] audierat _F_ ista] illa _M_ 121 fortuna est]

fortuna _H1_ 122 exiguas] exiguus _Bac_ 123 haec] hoc _F_ urbe]

orbe _Iac_ 124 sed pietate] haec pietate _ex_ haec pietate haec pietate _I_ /sVmus _B2c_ 125 et] ut _C_ set _L_ tamen haec tangent] tanget tamen hoc _F_ aures] iram _Iac_ 126 nil] non _CL_ illum] illi _B1_ fit _BFI_ sit _LT possis alterutrum legere in CMH_ 127 tu certe] tu c _seruat G_ _spatium quinque litterarum reliquit C_ en certe _M2ul_ haec] hoc _FIT_ ascite] adscite _B_ accite _M_ acs.cite _F_ 128 ut _'legendum ex ueteribus'--Naugerius_ et _BCMFHILT_

tu nostras audis inter conuexa locatus sidera sollicito quas damus ore preces. 130 perueniant istuc et carmina forsitan illa quae de te misi caelite facta nouo; auguror his igitur flecti tua numina, nec tu immerito nomen mite parentis habes.

129 conuexa] onu _seruat G_ connexa _L_ 130 sollicito _GB2CMFHILT_ sollito _B1_ preces _CMHIT_ praeces _G_ Pces _BFL_ 131 perueniant _GBC_ peruenient _FHILT_ perueniunt _M_ istuc _GBCMFHI_ illuc _LT_ forsitan _GBCFHILT_ forsita _M_ 132 misi] miss _G_ facta _GBCpcMFHILT_ facto _Cac_ 133-34 nec ... immerito] nec _seruat G_ nam ... e merito [_unde_ ex merito _C. P. Jones_] _fort legendum_ 134 mite] mitte _Fac_ habes] habet _B1_

X

Haec mihi Cimmerio bis tertia ducitur aestas litore pellitos inter agenda Getas.

ecquos tu silices, ecquod, carissime, ferrum duritiae confers, Albinouane, meae?

gutta cauat lapidem, consumitur anulus usu, 5 atteritur pressa uomer aduncus humo.

tempus edax igitur praeter nos omnia perdit; cessat duritia mors quoque uicta mea.

albinouano _B2_ albino uano _H2_ albinouano amico suo _M_ ad albino uanom _F_ ad albinouanum _I2_ hanc epistulam mittit albinouano _L_ 1 Haec] hic _MF_ Cimmerio _British Library Harley 2607 (Tarrant)_ cumerio _M1_ in etiam memori _C_ in ********** _B1_ in hemonio _HITP_ in euxino _F_ in EXINO _B2c_ bistonio _LM2ul_ aestas] aetas _C_ 2 pellitos] pellitas _BH_ pellito _C_ 3 ecquos ... ecquod _Laurentianus 36 2, saec xv (Lenz)_ et quos ... et quod _BMFHILT_ at quos ... et quod _C_ carissime] hiNe _L_ 4 Albinouane] albino uane _H_ 6 atteritur _Heinsius_ et teritur _codd_ deteritur _Heinsius_ _post 6 hos uersus habet M:_ set cum nostra malis uexentur corpora multis / aspera non possum perpetiendo mori 7 perdit _I_ perdet _BCMFHLT_ 8 cessat duritia] duritia cessat _Cac_ cesset duritia _Castiglioni (Lenz)_ mea. _edd_ mea? _Riese, Castiglioni_

exemplum est animi nimium patientis Vlixes iactatus dubio per duo lustra mari; 10 tempora solliciti sed non tamen omnia fati pertulit, et placidae saepe fuere morae.

an graue sex annis pulchram fouisse Calypso aequoreaeque fuit concubuisse deae?

excipit Hippotades, qui dat pro munere uentos, 15 curuet ut impulsos utilis aura sinus, nec bene cantantes labor est audisse puellas, nec degustanti lotos amara fuit: hos ego qui patriae faciant obliuia sucos parte meae uitae, si modo dentur, emam. 20

9 exemplum est animi _BCMFLT_ (anini _T_) exemplum animi est _H_ exemplum animi _I_ 10 dubio ... mari] 'cbio ... mori _C_ 11 non]

quae _'liber unus Bers[manni]. & ego inueni in editione Vicentina. & Ciofano pro textu est'--Auctor Electorum Etonensium_ 12 pertulit] non tulit _Auctor Elect. Eton. (quae tamen ... non tulit)_ morae] m-ore _F_ 13 pulchram _ex_ pulcham _M_ Calypso] calipson _FH_ 14 aequoreaeque] equoreque _Iac_ Aeaeaeque _Merkel_ concubuisse]

incubuisse _T_ deae] deo _C_ 15 Hippotades] hypodates _FHT_ 17 cantantes] cantantis _B_ audisse _F_ audire _BCMHILT_ 18 lotos _B1C_ lothos _MFLTH2I2_ lethes _I1P_ sucus _H1_ _quid B2, incertum (votos?)_ amara] amarus _H1_ fuit] erat _H_ 19 faciant] faciunt _H_ sucos] lucos _C_ 20 meae] meae est _C_

nec tu contuleris urbem Laestrygonos umquam gentibus obliqua quas obit Hister aqua, nec uincet Cyclops saeuum feritate Piacchen, qui quota terroris pars solet esse mei!

Scylla feris trunco quod latret ab inguine monstris, 25 Heniochae nautis plus nocuere rates.

nec potes infestis conferre Charybdin Achaeis, ter licet epotum ter uomat illa fretum, qui, quamquam dextra regione licentius errant, securum latus hoc non tamen esse sinunt. 30

21 urbem _BCMT_ urbes _FHIL_ Laestrygonos _BC_ lestrigonis _MFIT_ listrigonis _HL_ 22 quas] quos _T_ Hister] inster _L_ **ster _C_ 23 feritate] pietate _BC, Iac ut uid_ Piacchen _B_ piaechen _C_ phiacem _T_ piacE _MFHIL_ 24 mei] mihi _T_ 25 Scylla] silla _CP_ feris] ferox _IT_ quod] quae _M2ul_ quamuis _H_ latret]

latrat _FM2ul_ 26 Heniochae _edd_ enioche _CFH_ en*oche _B1_ emioche _M, ut uid_ enochie _ITB2_ emochee _L_ nautis] multis _I_ nobis _B2_ 27 nec] non _L_ Charybdin] caripdin _I_ charydin _C_ Achaeis]

ach--eis _I_ 28 epotum _B_ et potum _C_ epotet _MFHILT_ ter uomat]

ter uomet _H1_ euomat _C_ illa] ore _M2ul_ 29 quamquam] quamuis _T_ errant _BCFH_ errent _MILT_ 30 latus] natus _C_ hoc non]

non _Mac I1_

hic agri infrondes, hic spicula tincta uenenis; hic freta uel pediti peruia reddit hiemps ut, qua remus iter pulsis modo fecerat undis, siccus contempta naue uiator eat.

qui ueniunt istinc uix uos ea credere dicunt; 35 quam miser est qui fert asperiora fide!

crede tamen; nec te causas nescire sinemus horrida Sarmaticum cur mare duret hiemps.

proxima sunt nobis plaustri praebentia formam et quae perpetuum sidera frigus habent; 40 hinc oritur Boreas, oraeque domesticus huic est, et sumit uires a propiore polo.

31 infrondes] frondes _C_ 32 hic] hec _L_ uel] quae _I1_ reddit] fecit _M2ul_ 34 naue] nauu _Cac, ut uid_ 35 istinc] istuc _MFI_ uix uos] uix nos _BL_ uos uix _T_ credere] crederer _H_ 36 fert] foret _Cac_ 37 tamen] tantum _L_ mihi _M2c in ras_ nec te causas _BCMFHLT_ (te _in ras M2c_) causas nec te _I_ 39 praebentia]

ducentia _F, probante Burman_ 40 perpetuum _M2ul_ praecipuum _BCM1FHILT_ 41 hinc] hic _FL_ huic] hinc _L_ 42 uires ... polo _'Meynke, recte?'--Riese_ uires ... loco _codd_ mores ... locus _Merkel (1884)_ a propiore] asperiore _H1_ a superiore _H2ul_

at Notus, aduerso tepidum qui spirat ab axe, est procul, et rarus languidiorque uenit.

adde quod hic clauso miscentur flumina Ponto, 45 uimque fretum multo perdit ab amne suam.

huc Lycus, huc Sagaris Peniusque Hypanisque Calesque influit, et crebro uertice tortus Halys; Partheniusque rapax et uoluens saxa Cinapses labitur, et nullo tardior amne Tyras, 50

43 at _BCMF2HILT_ et _F1_ set _F2[sic]_ aduerso] auerso _Bentley_ tepidum] tepidus _MH2c_ tepide _F2ul_ 46 multo] misto _M2ul(=mixto)_ 47 Lycus] lucus _I_ Peniusque _Heinsius ex Plin. _NH_ VI 14_ peneusque _CI_ paneusque _BMHT_ poneusque _L_ panesque _F_ Hypanisque _Heinsius 'ex libris antiquis'_ hitanisque _B_ hyranisque _C ut uid, M ut uid_ hytanusque _F_ hytanesque _T_ hitaneusque _ex_ hitanque _I_ hythausque _H_ iponesque _L_ Calesque _I. Vossius ex 'Eustathio Scholiis in Periegeten' (Heinsius)_ catesque _BCMFHLT_ charesque _I_ 48 crebro] crebo _B_ torto _I_ tortus] pulsus _M_ Halys _B_ halis _H_ alis _MFILT_ hilas _C_ 49 Partheniusque _BHL_ partheniasque _C, ut uid_ parthemiusque _IT_ parthiniusque _M_ partenusque _F_ Cinapses _BC; fluuius prorsus ignotus_ Cynapses _edd_ cinapsis _L_ tynapses _H_ cinaspes _FIT_ niphates _M (ex Luc. III 245)_ Cinolis _Auctor Electorum Etonensium 'Cinolis emporium Arriano'_ 50 et nullo] et ullo _I_ hanc aliquo _Leidensis Heinsii_ haud aliquo _Heinsius_

et tu, femineae Thermodon cognite turmae, et quondam Graiis Phasi petite uiris, cumque Borysthenio liquidissimus amne Dirapses et tacite peragens lene Melanthus iter, quique duas terras, Asiam Cadmique sororem, 55 separat et cursus inter utramque facit, innumerique alii, quos inter maximus omnes cedere Danuuius se tibi, Nile, negat; copia tot laticum quas auget adulterat undas, nec patitur uires aequor habere suas. 60 quin etiam, stagno similis pigraeque paludi, caeruleus uix est diluiturque color;

51 Thermodon] themodon _C_ turmae _BCM_ turbe _FHILT_ 52 Graiis _CM_ grais _BHILT_ a grais _F_ Phasi] phasis _H1_ 53 Borysthenio _editio princeps Romana 1471_ boristenico _BCML_ boristonico _F_ boistronico _I_ boistonico _T_ boistenio _H_ liquidissimus]

rapidissimus _T_ Dirapses _BCFHLT; fluuius ignotus_ diraspes _I_ daraspes _M_ Lycastus _Auctor Electorum Etonensium, probante Riese_ 54 Melanthus] melantis _T_ Cadmique] _add I2 in loco a prima manu relicto_ cathmique _B_ 56 inter] interque _M_ 57 alii] amnes _M1_ omnes] omnis _B_ 58 Danuuius _Korn_ danubius _codd_ negat]

neget _F1_ 59 laticum] liticum _L_ 61 quin] qui _CP, fort Fac_ pigraeque] nigreque _T_

innatat unda freto dulcis, leuiorque marina est, quae proprium mixto de sale pondus habet.

si roget haec aliquis cur sint narrata Pedoni, 65 quidue loqui certis iuuerit ista modis, 'detinui' dicam 'tempus, curasque fefelli; hunc fructum praesens attulit hora mihi.

abfuimus solito dum scribimus ista dolore, in mediis nec nos sensimus esse Getis.' 70 at tu, non dubito, cum Thesea carmine laudes, materiae titulos quin tueare tuae, quemque refers imitere uirum; uetat ille profecto tranquilli comitem temporis esse fidem.

63 marina est] marina _ILT_ 64 pondus] nomen _ILB2_ momen _Wakefield ad Lucr. VI 474_ 65 roget] rogat _CT_ 67 detinui ... tempus, curasque _excerpta Politiani_ detinui ... tempus curamque _LT_ detinui ... curas tempusque _BCMFHI_ diminui ... curas tempusque _codex Petri Danielul (Burman), sicut coniecerat Burman_ distinui ... curas, tempusque _Auctor Electorum Etonensium_ 68 fructum praesens] praesens fructum _F_ 69 abfuimus] afluimus _B1_ aff*uimus _C_ absumus a _M_ scribimus] scripsimus _MFL_ dolore] labore _M_ 71 dubito] dubiTO _M2cF2c, ut uid_ dubites _F3ul, ut uid_ cum] tum _C_ 73 quemque]

queque _C_ imitere] imite** _C (folium lacerum)_ imitare _HLT, Ipc ut uid_ imita _Iac ut uid_

qui quamquam est factis ingens et conditur a te 75 uir tantus quanto debuit ore cani, est tamen ex illo nobis imitabile quiddam, inque fide Theseus quilibet esse potest.

non tibi sunt hostes ferro clauaque domandi, per quos uix illi peruius isthmos erat, 80 sed praestandus amor, res non operosa uolenti: quis labor est puram non temerasse fidem?

haec tibi, qui perstas indeclinatus amico, non est quod lingua dicta querente putes.

75 quamquam est] quamquam _MP_ factis ingens] ingens factis _F_ ingens actis _T_ factis uiges _P_ conditur] conditus _HT_ cognitus _F_ a te] arte _L_ 76 uir] uix _LT_ tantus quanto _L_ tanto quantus _BacCFHITpc_ tantVS quantus _M2c_ tanto quanto _BpcTac_ quanto tantus _fort legendum_ 77 est] et _I_ ex] in _C_ nobis] uobis _H_ imitabile] imitabibe _C_ quiddam] quoddam _L_ quidquam _M2ul_ 78 fide _MFH_ fidem _BCILT_ 80 quos _in ras M2_ illi _MFHIL_ ulli _BCT_ 81 operosa] oNerosa _M2c_ laboriosa _I2(gl)_ 83 qui]

quae _C_ cum _L_ perstas _IPF2ul_ praestas _BCMF1HT_ pRAs _L_ 84 non est] non _B1_

XI

Gallio, crimen erit uix excusabile nobis carmine te nomen non habuisse meo.

tu quoque enim, memini, caelesti cuspide facta fouisti lacrimis uulnera nostra tuis.

atque utinam rapti iactura laesus amici 5 sensisses ultra quod quererere nihil; non ita dis placuit, qui te spoliare pudica coniuge crudeles non habuere nefas.

nuntia nam luctus mihi nuper epistula uenit, lectaque cum lacrimis sunt tua damna meis. 10 sed neque solari prudentem stultior ausim uerbaque doctorum nota referre tibi, finitumque tuum, si non ratione, dolorem ipsa iam pridem suspicor esse mora.